Wat is een cadanssensor en welke is de beste voor jouw fiets?

Een van de leuke dingen aan wielrennen en mountainbiken is dat het mogelijk is om allerlei zaken tijdens je fietstocht te meten en te loggen. Door gebruik te maken van een fietscomputer met navigatie kun je onder andere afstand, de route die je hebt gereden, de gemiddelde snelheid, aantal hoogtemeters, je hartslag en middels een cadanssensor zelfs jouw cadans eenvoudig vastleggen. Leuk om achteraf te bekijken en eventueel te gebruiken om vervolgens je prestaties te verbeteren.

Mountainbikers en wielrenners die zich wat serieuzer met hun sport bezighouden, hebben daarom vast ook al wel eens van zo’n cadanssensor gehoord. Maar wat is een cadanssensor eigenlijk precies? En welke cadanssensor is het beste voor jouw fiets?

Verschillende merken cadanssensoren

Er zijn de nodige biketechbedrijven die een compleet assortiment van fietsnavigatie of fietscomputers en bijbehorende sensoren om allerlei parameters mee te meten aanbieden. In de regel zijn die sensoren behoorlijk universeel waardoor je bijvoorbeeld een cadanssensor van Garmin kunt gebruiken met een fietscomputer van Wahoo. Of kies voor een budgetvriendelijke optie door een cadanssensor van Decathlon te koppelen aan je Smartphone.

Hierna bespreken we een aantal typen cadanssensoren van verschillende merken met ieder hun voor- en nadelen en gebruikerservaringen.

Garmin Cadanssensor 2

De Garmin Cadanssensor 2 is een sensor zonder magneet van Garmin, hét merk voor o.a. sport gerelateerde GPS-equipment. De Garmin cadanssensor 2 is zeer eenvoudig te monteren en meet het aantal omwentelingen van je trapas feilloos en draadloos.

Dankzij Bluetooth 4.0 en ANT+ connectie is de Garmin cadanssensor 2 aan legio apparaten te koppelen waaronder IOS en Android gebaseerde smartphones. Het device is uitgerust met meerdere bevestigingstools waardoor het altijd perfect past op je Crank. 

Een klein nadeel is dat je de standaard CR2032 batterij niet kunt opladen maar moet vervangen wanneer deze leeg is. Zoals alle Garmin artikelen is ook deze Garmin Cadanssensor 2 op veel plekken behoorlijk aan de prijs.

Wahoo RPM Cadanssensor

Ook de Wahoo RPM Cadanssensor is, net als de Garmin cadanssensor 2, een magneetloze en compacte sensor om je omwentelritme mee te meten. Door middel van knipperende LED-lampjes, een kenmerk van veel Wahoo bikegerelateerde producten, zie snel wanneer de Wahoo RPM Cadanssensor verbonden is met je device.

Het handige aan de Wahoo RPM Cadanssensor is dat je deze ook aan je schoen i.p.v. aan je fiets kunt vastmaken. Daardoor kun je hem met verschillende fietsen gebruiken. 

Helaas functioneert ook deze sensor op een CR2032 knoopcelbatterij maar die gaat tot wel 2 jaar mee. Door enkele gebruikers wordt geklaagd dat de meting van RPM bij lagere trapfrequenties onstabiel lijkt te worden.

De prijs van de Wahoo RPM Cadanssensor is vergelijkbaar met die van de Garmin Cadanssensor 2. Zeker niet de goedkoopste cadanssensor.

Cadanssensor Polar

Ook de Finse hightechonderneming Polar Electro Oy (kortweg POLAR) probeert zich te mengen in het marktleiderschap t.a.v. GPS- en sport gerelateerde sensoren. Over het algemeen biedt Polar (in onze ervaring) een assortiment aan in een wat lager prijssegment. Deze cadanssensor van Polar, waarvan de meeste gebruikers aangeven dat die goed functioneert, is echter ongeveer op hetzelfde niveau geprijsd als de Wahoo en de Garmin.

Het is echter wel zo dat uit de reviews blijkt dat de batterij van deze sensor onvervangbaar is en dat je dus na verloop van tijd een heel nieuwe sensor zult moeten aanschaffen. Dat maakt het wel een dure grap.

Uit de informatie die wij online t.a.v. deze sensor vonden, bleek ook dat deze cadanssensor niet formeel geclassificeerd is t.a.v. water- en vuilbestendigheid. En o ja, deze sensor beschikt niet over Ant+ connectie. Voor die prijs zouden wij het er daarom wellicht niet op wagen. 

Cadanssensor BBB zonder magneet

De BCP-66 Smart trapfrequentiesensor zonder magneet van BBB is op de meeste plekken iets gunstiger geprijsd dan Wahoo, Garmin en Polar. Qua functionele karakteristieken lijkt hij zich met alle voorgaande cadanssensoren te kunnen meten.

Aangezien we deze magneetloze sensor niet zelf hebben uitgeprobeerd, zijn we afhankelijk van de online gebruikersreviews en die zijn nauwelijks te vinden. Gelet op het vrij geringe prijsvoordeel is het dus wellicht een klein risico om voor deze cadanssensor van BBB te kiezen.

Lezyne Pro Cadanssensor

Kies je graag voor goedkoop, in dat geval kies je wellicht beter voor de Lezyne Pro Cadanssensor aangezien deze magneetloze cadanssensor voor minder dan € 30 te koop is. Lezyne is een Amerikaanse fabrikant van fietsaccessoires, variërend van pompen tot multi-tools en zadeltassen, bidonhouders en enkele uit de kluiten gewassen fietscomputers.

De relatief beperkte reviews lopen uiteen van tevreden klanten tot gebruikers die klagen over het wegvallen van metingen. Een gokje dus voor wat betreft de continuïteit van functioneren, maar op zijn minst een goedkoper gokje dan wat betreft de meeste andere cadanssensoren.

Cadanssensor Van Rysel van Decathlon

Ook Decathlon heeft een magneetloze Cadanssensor in het assortiment, namelijk van het relatief nieuwe merk voor wielrenproducten ‘Van Rysel’. Deze Van Rysel cadanssensor heeft primair dezelfde karakteristieken als de sensoren van Garmin en Wahoo. Zowel via ANT+ als via Bluetooth Smart kan verbonden worden.

In de praktijk merken we dat de revisies t.a.v. de Cadanssensor Van Rysel van Decathlon niet allemaal even positief zijn. Het wegvallen van signaal, waarschijnlijk door een niet delete-bare batterijbesparingsoptie die start zodra je de benen even stilhoudt, wordt met name genoemd.

Ook lijkt de Cadanssensor Van Rysel van Decathlon niet altijd even goed koppelbaar met allerlei verschillende soorten devices. Op de website van Decathlon wordt in elk geval expliciet vermeld dat deze sensor niet werkt met toestellen (zoals fietscomputers) van het merk Wahoo.

Wat is cadans?

Je cadans tijdens het fietsen zegt iets over je trapfrequentie, oftewel het aantal omwentelingen dat je maakt per tijdseenheid. Meestal wordt deze statistiek uitgedrukt in aantal pedaalslagen per minuut. Dat wordt ook wel RPM genoemd, oftewel Revolutions (omwentelingen) Per Minute.

Anders dan meer basale parameters zoals afgelegde afstand, snelheidsstatistieken en hoogtemeters die vooral ook veel ‘funwaarde’ hebben, is de cadans eigenlijk vooral relevant voor trainingsdoeleinden. Des te hoger de cadans, des te hoger je snelheid in die specifieke versnelling.

De RPM is echter best een lastig gegeven, aangezien die alleen in combinatie met de gebruikte versnelling en de karakteristieken van je parcours iets zegt. Maak je veel omwentelingen in een zeer lage versnelling, dan kom je op het vlakke nauwelijks vooruit waardoor je alsnog relatief veel energie verspilt.

Wanneer je kiest voor een hogere (zware) versnelling dan gaat je cadans op zo’n parcours waarschijnlijk wat omlaag maar ga je sneller en fiets je toch efficiënter.

Wat is de ideale cadans?

Ieder fietslichaam is anders. Er zijn verschillen in wat we aankunnen als gevolg van training maar er zijn ook fysiologische verschillen. De één is lichamelijk afwijkend gebouwd van de andere en is bijvoorbeeld zwaarder en gespierder terwijl beide fietsers conditioneel even goed kunnen zijn. Beide lichamen voelen zich daardoor in een specifieke situatie, zoals op het vlakke maar zeker bergop, prettiger bij een andere versnelling en een andere cadans. 

De ideale cadans bepaalt wanneer je het zuinigst rijdt en dus langdurig optimaal kunt presteren met zo weinig mogelijk energieverlies. Naar die ideale cadans moet je zoeken en hij is voor iedereen anders en verschilt per situatie. Kun je je het enorme aantal omwentelingen van Chris Froome wanneer die bergop fietst bijvoorbeeld nog herinneren? ‘Een koffiemolentje’, zo wordt dat ook wel genoemd. De meeste renners in het profpeloton voelen zich comfortabeler met een veel zwaarder verzet bergop en hebben daardoor een lagere cadans.

Door te trainen op een andere cadans leer je wel andere spiervezels aan te spreken. Kies je bijvoorbeeld automatisch altijd voor een klein verzet dan leer je nooit om vermogen te trappen. De ideale cadans is dus weliswaar deels afhankelijk van je eigenschappen als fietser maar is ook aan te leren.

Overigens is op basis van onderzoek vastgesteld dat de ideale cadans voor de meeste fietsers, ongeacht de aard van het parcours, tussen de 80 en 100 RPM ligt. Dat is voor de meesten een trapfrequentie waarbij ze snel maar gecontroleerd kunnen blijven trappen. Binnen dit interval kunnen de meeste fietsers vrij langdurig goed druk op de pedalen uitoefenen.

Wat is een cadanssensor?

Om op de parameter ‘cadans’ te kunnen sturen tijdens het mountainbiken en wielrennen, is een zogenaamde cadanssensor ontwikkeld. Die meet tijdens je rit steeds het aantal pedaalslagen dat je trapt en geeft deze omwentelingen door aan bijvoorbeeld je fietscomputer of sporthorloge. Die legt het aantal RPM vast en relateert ze aan andere gegevens wanneer die worden gemeten. 

Door data softwarematig met elkaar te laten combineren via een intelligente fietscomputer of fiets- en routeapp op je Smartphone, ontstaat bijvoorbeeld een grafiek die aangeeft op welk deel van je parcours je welke cadans trapte, wat je stijgingspercentage en wat je snelheid op dat moment was. Met die informatie kun je bepalen welke cadans voor jou goed werkt op welk type traject. 

Cadanssensor met magneet of zonder magneet?

Een cadanssensor werkt oorspronkelijk net als een traditionele snelheidssensor. Deze bestaat uit een magneet in combinatie met een registratie-unit. In geval van een snelheidsmeter wordt de magneet in de spaken van het wiel geplaatst en krijgt de registratie-unit een signaal telkens wanneer de magneet voorbij komt. 

Een cadanssensor wordt echter aan de draaiende cranck (de trapper) van je fiets gemonteerd. Dikwijls wordt de magneet (of andersom) vast op de onderste framebuis gemonteerd. Het principe werkt hetzelfde. Elke keer dat de crank aan de magneet voorbij komt wordt een signaal doorgegeven. De geïntegreerde cadans-en-snelheidssensor van Mio is een voorbeeld van een meetunit die de cadans (en snelheid) meet met behulp van een magneet.

Tegenwoordig zijn er echter ook cadanssensoren op de markt die zonder magneet werken. Een cadanssensor zonder magneet bevat een zogenaamde inwendige versnellingsmeter die registreert hoe de rotatie tijdens het trappen verandert. Op die manier wordt iedere omwenteling gemonitord zonder dat daarbij een magneet benodigd is.

Voor- en nadelen cadanssensor met en zonder magneet

Een cadanssensor met een magneet bestaat uit 2 delen die met elkaar uitgelijnd moeten worden. In theorie kun je de magneet verliezen, kan deze verschuiven of bedekt raken met modder waardoor de registratie niet meer (zo) goed is en de data t.a.v. RPM niet meer kloppen. In de praktijk gaat het overigens zelden mis.

Het voordeel van een cadanssensor zonder magneet is in elk geval dat je deze op geen enkele manier hoeft uit te lijnen. Je bevestigt hem aan de trapper en ‘fietsen maar’. Hij maakt gebruik van het elektromagnetisch veld van de aarde en zelfs modder brengt hem niet van zijn stuk.

Vanuit het gebruik in de praktijk vernamen wij wel dat dit type sensor soms met ietwat vertraging kan reageren. Bij een abrupte verandering in cadans lijken sommige magneetloze cadanssensoren die pas na enkele seconden op te merken.

Cadanssensor ANT+ en / of bluetooth?

Aan een losse cadanssensor heb je niets. Zoals gezegd, je hebt een device nodig om de data mee te kunnen vastleggen en monitoren. Het handigst is wanneer je op je fiets beschikt over een fietsnavigatie of wanneer je een sporthorloge draagt. Deze moeten dan beschikken over een zogenaamde ANT+ en / of Bluetoothverbinding. Dat zijn draadloze verbindingstechnieken waarmee de data van de sensor naar je device worden gestuurd. 

Over het algemeen beschikken sensoren over beide communicatieprotocollen die in de regel ook even betrouwbaar zijn. Ook de meeste fietscomputers en sporthorloges ondersteunen beide typen van low-power-communicatie maar let hier even op bij de aanschaf van je cadanssensor. 

Beschik je niet over zo’n registratie device, dan kun je een cadanssensor ook koppelen aan je Smartphone door deze m.b.v. een telefoonhouder voor de fiets mee te nemen. Let op! Niet iedere smartphone is Ant+ bestendig. Er zijn echter cadanssensoren die weer geen Bluetooth ondersteunen. Zorg dus dat je vooraf controleert of je over de juiste cadanssensor i.c.m. het juiste device beschikt.

Wil je je Smartphone gebruiken als ritregistratiedevice dan heb je veel mogelijkheden om (gratis) apps te downloaden en bespaar je je een flinke investering. Een fietscomputer en sporthorloge maakt je dan wel weer een stuk aerodynamischer en laat je de gegevens gemakkelijker aflezen.

Waarom zou je een cadanssensor als mountainbiker moeten gebruiken?

Veel wielrenners en mountainbikers zijn over het algemeen geneigd om ‘te zwaar’ te fietsen waardoor hun cadans lager ligt. (Leren) fietsen op een hogere cadans heeft volgens diverse professionals een aantal voordelen zoals:  

De gemiddelde cadans zegt voor een wielrenner echter veelal wat meer dan op een typisch mountainbike parcours. Als mountainbiker verander je je cadans op veel (technische) parcoursen immers voortdurend en één en ander heeft ook te maken met je vaardigheden om steeds de juiste versnelling te kiezen. De verschillen in RPM zullen tijdens een mountainbikerit dus vaak veel groter zijn per moment.

Probeer je echter steeds naar de gemiddelde cadans van 80 tot 100 RPM te streven, dan zal je dat over het algemeen dezelfde voordelen opleveren als hiervoor genoemd.

Trainen op cadans als mountainbiker

Om je spiersouplesse te trainen en bijvoorbeeld te waarborgen dat je overbelasting van spieren en gewrichten vermijdt, is het mogelijk om actief op cadans te trainen. Je focust je daarbij op je specifieke cadansinterval en probeert steeds binnen een bepaalde range te blijven.

Je cadanssensor zelf is niet in staat om je te trainen, die meet alleen. Een cadanstraining waarbij je bijvoorbeeld signalen krijgt wanneer je uit de gewenste zone gaat, kan worden gedownload op je fietscomputer of GPS-device.

In alle eerlijkheid lijkt ons de uitvoering van een dergelijke training gericht op cadans als mountainbiker vaak best lastig. Zo’n training is vooral geëigend voor een wegparcours, al dan niet met heuvels erin. Een technisch mountainbikeparcours maakt het uitvoeren van een cadanstraining zeer lastig. Op een overzichtelijk parcours met wat langere en gelijkmatigere stukken zou het kunnen.

Over het algemeen zou het doel van cadansmeting als mountainbiker volgens ons vooral moeten zijn dat je stuurt op bepaalde gemiddelden en dat het je helpt om lichter en efficiënter te gaan fietsen waardoor je het langer vol kunt houden.

Een hogere cadans kan er overigens voor zorgen dat je wat meer gaat bewegen op je zadel. Dat vraagt meer stabiliteit van je bovenlichaam. Oefeningen en tools om je (boven)lichaam te trainen vind je hier. En kijk nog eens zorgvuldig na of je wel over het juiste zadel als mountainbiker beschikt.

Conclusie

Een cadanssensor als mountainbiker meet het aantal omwentelingen dat je per minuut maakt (RPM). Over het algemeen kan gesteld worden dat sportieve fietsers het gemiddeld aantal omwentelingen moeten proberen te verhogen om efficiënter te fietsen en het langer vol te kunnen houden. Het ideale cadansinterval per parcoursgedeelte verschilt echter per persoon en ligt meestal tussen de 80 en 100 RPM.

Trainen op cadans kan ervoor zorgen dat je efficiënter gaat rijden waardoor je je tempo langer vol kunt houden. Een hogere cadans realiseer je o.a. door in een lager verzet te fietsen. Als mountainbiker op een technisch parcours is het lastig om tijdens je rit op cadans te sturen. Hoewel de gemiddelden absoluut iets zeggen, is de waarde van cadansmeting op ieder willekeurig moment wat minder relevant voor een mountainbiker dan voor een wielrenner.

Aangezien je als mountainbiker wat meer schokt en in extreme omstandigheden rijdt, adviseren wij om sowieso een cadanssensor zonder magneet te gebruiken. Die is minder vatbaar voor externe omstandigheden. Als topmerken op het gebied van biketech, krijgen de cadanssensoren van Garmin en Wahoo onze voorkeur. Kies voor de cadanssensor van Decathlon als je wat wilt besparen maar dan loop je in onze visies wel meer risico op problemen met de connectiviteit.