Met de intrede van mountainbike in de jaren 70, werd ook de noodzaak om krachtiger te kunnen remmen steeds groter. Mountainbiken is immers bij uitstek een intervalachtige activiteit waarbij snelheidsverschillen door obstakels een grote rol spelen. Door de ontwikkeling van de hydraulische schijfrem kan aan de behoefte om krachtig, snel en beheerst te kunnen remmen worden voldaan, zonder dat daarbij veelvuldig onderhoud noodzakelijk is.
Zo af en toe merk je echter dat de hydraulische remmen van je MTB wat minder krachtig worden. Je kunt dan direct naar de fietsspecialist gaan, maar een serieuze biker verricht dit soort onderhoud zelf. Je MTB remmen ontluchten kan er voor zorgen dat je de benodigde remkracht weer herstelt. Lees hier hoe je je MTB remmen heel gemakkelijk zelf ontlucht.
Waarom eigenlijk hydraulische schijfremmen?
Voor de sportieve fiets (mountainbike en wielrenfiets) worden globaal 2 basis remsystemen toegepast. Dat zijn enerzijds velgremmen waarbij afsluitbare blokjes mechanisch op de velg worden gedrukt. Anderzijds zijn er hydraulische schijfremmen. Die laatste hebben een aantal voordelen:
- Ze werken uitstekend in de regen en onder modderige omstandigheden. Ideaal voor het mountainbiken dus.
- De velg slijt er in tegenstelling tot velgremmen niet van.
- De velg warmt niet op tijdens het remmen, bijvoorbeeld in een afdaling. Dat is ook beter voor je banden.
- Je hebt als gevolg van hydrauliek minder kracht nodig voor het uitoefenen van dezelfde remkracht en ervaart meer controle.
- De remweg is korter doordat je krachtiger kunt remmen.
- Minder slijtage aan alle onderdelen.
Geen wonder dat vrijwel iedere leverancier enkel nog hydraulische schijfremmen toepast op mountainbikes. Velgremmen zijn goedkoper te fabriceren en bovendien lichter. Vandaar dat ze wel nog lange tijd zijn toegepast op wielrenfietsen. Ook daar wint de hydraulische schijfrem echter meer en meer aan terrein, mede omdat onderdelen steeds lichter worden.
Toch velgremmen op je mountainbike gebruiken? Dit zijn de gevaren
Op minder professionele mountainbikes of kinderfietsen zie je nog wel eens mechanisch aangedreven velgremmen (V-brakes). Ook wij van mountainbikevibes.be hebben in het verleden nog wel met dergelijke remsystemen gefietst. Inmiddels zouden we dat niet meer zomaar doen.
Afgezien van de aanzienlijke onderhoudswerkzaamheden vanwege de snelle slijtage, is het mountainbiken met velgremmen zeker in heuvelachtig gebied waarin je aanzienlijke snelheden haalt, niet zonder gevaar.
Ten eerste is het valgevaar reëel aangezien je gewoon veel minder remkracht en controle hebt. De kans dat remonderdelen losschieten is zeker op hobbelige en met stenen bezaaide paden reëel. En dan is er ook nog de mogelijkheid dat de remrand van de velg op enig moment inscheurt. Ook dat is ons overkomen en het kan in het ergste geval tot zware valpartijen en zelfs snijwonden lijden.
Overigens zijn er tegenwoordig wel hydraulische velgremmen verkrijgbaar. Maar doe ons maar hydraulische schijfremmen, zowel op MTB als racefiets.
Hoe werken hydraulische schijfremmen en wanneer moet je ze ontluchten?
Een hydraulisch schijfremsysteem werkt met behulp van olie. Wanneer je de rem inknijpt zal de druk, ondanks jouw kleine beweging, aanzienlijk toenemen en richting de remklauw worden verplaatst. Die is om beide zijden van de aan het wiel gemonteerde remschijf bevestigd.
De zuigers in de remklauw zullen de remblokjes vervolgens tegen de remschijven aanduwen. Dat kan op een zeer doseerbare wijze waardoor je zonder veel moeite de remkracht kan toepassen waar de situatie om vraagt.
In de loop der tijd kan er lucht in de met remolie gevulde remleiding van je MTB komen. Dat kan bijvoorbeeld wanneer er een klein beetje olie weglekt. Deze lucht zit meestal in het oliereservoir direct bij je rem. Dit kan ook ontstaan wanneer je rem net iets te zuinig is afgevuld.
Ook kan het zijn dat de lucht erin is gekomen door verkeerd afvullen waarbij de vulspuit niet volledig is ontlucht. Wanneer je je fiets liggend vervoerd (of op zijn kop zet) is het mogelijk dat de lucht zich in de leiding verplaatst.
In de praktijk neem je dit niet visueel waar maar ontstaat er speling op je remhendel en zal deze minder direct gaan reageren. Men spreekt ook wel van het een sponzig remgevoel (zachter dan normaal) waarbij overmatige kracht nodig is om af te remmen.
Ervaar je dit tijdens het remmen dan moeten de remmen van je MTB ontlucht worden. Het ontluchten van hydraulische schijfremmen wordt ook wel ‘bleeden’ genoemd. Zodra je het ontluchten hebt doorgevoerd, zal je rem weer naar behoren werken.
Wanneer en hoe vaak de remmen van je MTB ontluchten?
Zoals gezegd merk je aan het remgevoel vanzelf wanneer je je remmen moet ontluchten. Kijk wel even de remblokken na want slecht remvermogen kan ook om geheel nieuwe remblokjes vragen. Ook dit is weer een klus die je helemaal zelf kan; bekijk hoe je je remblokken en remschijven makkelijk zelf vervangt. Meestal hoor je dan ook een geluid van metaal op metaal als je hard remt.
Hoe vaak je je remmen moet ontluchten? Het is sowieso aan te raden om minimaal 1 tot 2 x per jaar de remmen van je mountainbike preventief te ontluchten. Na verloop van tijd is de remolie namelijk niet meer helder doordat er wat stof in komt. En vieze olie zorgt ervoor dat de afdichtingen van de remmen kunnen gaan slijten en na verloop van tijd gaan lekken. In dat geval zul je eerder complete remonderdelen moeten vervangen.
Welke prijs betaal je om de remmen te ontluchten van je mountainbike?
Wil je dat het ontluchten van je remmen goed gebeurt dan kun je natuurlijk naar de fietsspecialist gaan. Wij deden wat onderzoek naar de prijzen die zoal gerekend worden voor het ontluchten van remmen. In de praktijk bedraagt de prijs die je betaalt om mtb remmen te laten ontluchten zo’n € 25 tot € 30 per rem. Het verbruik van remvloeistof is daarbij inbegrepen.
Voor een fietsreparatie zonder veel materiaalgebruik is dit een aardige kostenpost. Dat komt omdat schijfremmen ontluchten best een secuur werkje is, zelfs voor de fietsspecialist. Het kost nu eenmaal wel even tijd en moet met aandacht gebeuren.
Dit terugkerende tarief kan de reden zijn om te besluiten om zelf je remmen te gaan ontluchten. Doe je het voortaan zelf dan hoef je alleen eenmalig te investeren in een ontluchtingsset. Wij leggen graag uit wat daar bij komt kijken.
Hoe kun je zelf MTB hydraulische remmen ontluchten?
Let er op dat elk merk zijn eigen methode voor het ontluchten van de remmen heeft en daarvoor soms een specifieke ontluchtingsset nodig is. Dat is een collectie van speciale tools waarmee je je mtb remmen kunt ontluchten. Er bestaan verschillende ontluchtingssets van verschillende merken. Ook is de te gebruiken schijfremolie afhankelijk van het merk remmen. Kijk dus goed welke je nodig hebt!
Wat heb je nodig om zelf je hydraulische MTB remmen te ontluchten?
Een ontluchtingsset wordt ook wel een ‘bleedkit’ genoemd en bevat alles wat je nodig hebt om je remmen snel of uitgebreid te kunnen ontluchten. Meestal bevat zo’n ontluchtingsset:
- Een spuit om de remolie te injecteren vanaf de remklauw;
- Een trechter (tonnetje) om overtollige olie in op te vangen bij je remhendel;
- (Al dan niet minerale) schrijfremolie;
- Een eventuele set van specifieke nippeltjes voor verschillende aansluitingen;
- Een zogenaamd ‘bleedblok’ dat in de remklauw wordt gestoken wanneer je je schijfrem wilt ontluchten.
Het is altijd het beste om een ontluchtingsset te gebruiken die past bij je remsysteem. Veel gebruikte remsystemen op MTB’s zijn van de merken SRAM en Shimano.
Gebruik bijvoorbeeld de SRAM Ontluchtingsset Pro met DOT 5.1 remvloeistof voor hydraulische schijfremmen van het merk SRAM. Deze set is zeer compleet, lekvrij en zorgt voor een optimaal remgevoel. De set is behoorlijk geprijsd maar gebruikers geven aan dat het ultieme remgevoel dat ruimschoots compenseert.
De SRAM schijfremontluchtingsset is de investering ook meer dan waard. De verpakkingen bevatten instructies of je pakt er how-to-video op youtube bij om te zien hoe het bleeden exact in zijn werk gaat.
Ook Shimano beschikt vanzelfsprekend over een bleedkit voor haar remsystemen. Heb jij als mountainbiker Shimanoremmen op je MTB, gebruik dan de Shimano TL-BT03-S Ontluchtingsset voor schijfremmen . Die is gunstiger geprijsd dan de SRAM-tools maar bevat ook minder componenten.
Er zijn ook diverse universele ontluchtingssets. Die zijn vaak nog wat goedkoper maar dikwijls even goed. Let wel even op dat ze passen op jouw specifieke remsysteem. De voor jou benodigde nippels/aansluitingen moeten zijn bijgevoegd en het opvangtrechtertje moet passen op je rem. Lees altijd de reviews om te zien of daar iets over vermeld staat door praktijkgebruikers.
Let op: wil je de olie ook helemaal gaan verversen denk er dan aan om de juiste olie mee te bestellen, aangezien deze in de universele bleedkits vaak niet standaard inbegrepen is.
Fietsenmaker opleiding volgen?
Met de fietsenmaker opleiding van het NHA leer je problemen herkennen, oplossen én voorkomen zodat jouw mtb vaker op de trails te vinden is dan in jouw werkhuis of bij de fietsenmaker.
Methoden om zelf je remmen te ontluchten
Hoewel sommige hydraulische schijfremsystemen specifieke stappen vergen in het ontluchtingsproces, kun je voor de meeste remsystemen globaal 2 basismethoden toepassen.
Eenvoudig en snel je remmen ontluchten
We nemen een hydraulische remset van Shimano als uitgangspunt. De snelle methode om eenvoudig je remmen te ontluchten, bijvoorbeeld toe te passen vlak voor een rit, werkt dan globaal als volgt:
- Gebruik een inbussleutel of andere tool om de remhendel aan het stuurt los te maken en plaats deze in volstrekt horizontale stand en draai hem vast. Op die manier staat het reservoir vlak, kan er geen olie uitlopen en ontsnapt lucht het beste;
- Draai het trechtertje of tonnetje als onderdeel van je ontluchtingsset in de ontluchtingsnippel van je handrem. Vul die met wat hydraulische olie en knijp een aantal keren in de rem zodat de olie goed zakt en eventuele lucht die zich in de remkabel bevindt ontsnapt. Je ziet dat luchtbellen in de olie borrelen. Doe dit zolang je belletjes ziet en de olie zakt. De rem zal steeds strakker gaan staan.
- Wil je het nog grondiger aanpakken, span dan een elastiek om je ingeknepen rem en laat je fiets zo een half uur staan. Dan is alle lucht eruit.
- Draai na afloop het tonnetje / de trechter voorzichtig uit de aansluiting en draai het boutje niet te strak aan.
Uitgebreid de schijfremmen van je MTB ontluchten
Wil je waarborgen dat je remmen helemaal perfect werken, gebruik dan de uitgebreide methode om je remmen te ontluchten. In dat geval hanteer je dezelfde methode als hiervoor beschreven maar ga je het remsysteem per rem aan de onderzijde van je fiets bijvullen met remolie met behulp van de vulspuit.
Geef jezelf eerst de ruimte en demonteer eventueel het voor- en of achterwiel als je dat handig vindt of dat nodig is.
De overtollige olie inclusief belletjes komen er aan de bovenkant uit. Het tonnetje / trechtertje loopt dus langzaam voller. Door te pompen met je rem tijdens het bijvullen, waarborg je dat er helemaal geen luchtbel achterblijft in het systeem.
Bij sommige remtypen moet je de remblokken verwijderen en het zogenaamde bleedblok plaatsen tussen de remcilinders.
Wil je helemaal losgaan met je schijfremmen te ontluchten, bekijk dan even onderstaande video’s waarin alles haarfijn voorgedaan wordt zowel voor Shimano als SRAM schijfremmen.
Shimano XT schijfremmen ontluchten:
SRAM schijfremmen ontluchten:
Conclusie
Goed werkende remmen zijn voor een mountainbiker zowaar nog essentiëler dan voor een wielrenner. Maar het is gewoon altijd prettig wanneer je merkt dat je voldoende remkracht hebt om tijdig te kunnen anticiperen met je MTB. Hydraulische schijfremmen vormen in de regel daarom de beste remoptie.
Soms merk je toch dat je remkracht afneemt en dan is het tijd om je hydraulische remmen te ontluchten. Dat kun je door de fietsspecialist laten doen, maar de prijs van je remmen laten ontluchten is behoorlijk. Bovendien wil je ook vlak voor je rit nog even je remmen kunnen perfectioneren of desnoods onderweg. Investeer dus in een ontluchtingsset, ook wel ‘bleedkit’ genoemd. Verschillende remmerken hebben er een in hun assortiment en ze zijn er ook in universele uitvoering. Kijk of die wellicht past!
Het zelf ontluchten van het hydraulisch remsysteem is een delicate zaak. Neem er je tijd voor en geef het voldoende aandacht. Er is een snelle methode om de luchtbelletjes te verwijderen, maar soms is het goed om het remsysteem van onder naar boven door te spuiten met remvloeistof. Dan weet je zeker dat er geen lucht achterblijft in het systeem.
Een goed remsysteem is fijn maar je MTB wordt ook op andere plekken belast. Klik zeker een keertje door voor informatie over andere zaken omtrent het onderhoud van je mountainbike. En zorg dat je het altijd het juiste gereedschap bij je hebt.
