Beste spatborden voor de gravelbike

Mede dankzij het eerste WK gravelbiken in oktober 2022 en het succes daarbij voor zowel Nederland als België, raken we bij Mountainbikevibes.be steeds meer in de ban van het gravelbiken. Met verschillende artikelen over gravelbike gerelateerde onderwerpen, hielpen we je al aardig op (gravel)weg. En in dit artikel deel ik graag mijn top 7 van beste spatborden voor de gravelbike met je.

Om tot een top 7 te komen heb ik het ruime aanbod bekeken en vergeleken. Omdat ik uiteraard niet alle spatborden zelf heb kunnen testen hield ik ook rekening met gebruikersreviews wereldwijd.

Beste keuze’s voor de gravelbike

De hierna volgende lijst geeft een overzicht van de beste gravel bike spatborden die in 2023 op de markt verkrijgbaar zijn als geschikte spatborden voor gravelbikes. 

Het Duitse SKS is al zo’n 100 jaar gespecialiseerd in de vervaardiging van alles wat met fietswielen te maken heeft. Hoewel daar in de loopt der jaren steeds meer sportfietsaccessoires bij kwamen, is het vooral de wieltechniek en alles daaromheen waarin SKS zich onderscheidt. Op de website van SKS Germany vind je dan ook het meest uitgebreide assortiment spatborden voor je gravelbike dat maar denkbaar is. 

Het is vanzelfsprekend geen wonder dat maar liefst 5 spatbordproducten van SKS in onze top 7 spatborden voor de gravelbike terug te vinden zijn.

Nr 1: SKS Speedrocker (23 mm – 42 mm) set

• Geschikt voor zowel racefiets, cyclocrossfiets als gravelbike;
• Toepasbaar bij een wielmaat van 27,5 en 28 inch;
• Maximale bandbreedte is 42 mm;
• Het totaal gewicht van deze kunststof sets spatborden voor de gravelbike bedraagt iets meer dan 400 gram.

De SKS Speedrocker spatbordenset is onze absolute nummer 1. Het betreft een 3-delige set die met aandacht is ontwikkeld speciaal voor gravelbikes, cyclocrossers en voor fietsen van wielrenners die modderschuw zijn. Hij is gemaakt voor bandbreedtes van 23 tot 42 millimeter.

Door de stevige bevestigingsmethode blijven de spatborddelen optimaal op hun plek en beschermen ze je tegen opspattende waterdruppels, modderklodders en gravelsteentjes. 

De spatborden zijn echter toch zeer snel te demonteren door middel van een klemsysteem in combinatie met klittenbandstraps. De spatbordconstructie voor het voorwiel bestaat uit 2 componenten waardoor deze niet onder de voorvork doorgestoken hoeft te worden.

Door de ultieme mate van verstelbaarheid passen deze sets op nagenoeg ieder gravelbikeframe. Let op! SKS Speedrocker spatborden zijn niet toepasbaar op fietsen met velgremconstructies.

Nr 2: SKS Bleumels Style 46 (28 mm – 40 mm) en 56 (32 mm – 47 mm)

• Langste spatbordconstructie die verkrijgbaar is zorgt voor ultieme bescherming van je gravelbike;
• Toepasbaar op meerdere wielmaten, van 27,5″ tot 29 “;
• Afhankelijk van het uitvoeringstype geschikt tot een maximale bandbreedte van maar liefst 76 mm (Bleumels Style 75);
• Met ruim 1100 gram is dit een van de sets spatborden die het meest robuust is maar wel iets zwaarder in gewicht.

De SKS Bleumels Style zijn beschikbaar in meerdere breedtevarianten. De Bleumels Style 46 is geschikt voor een bandbreedte van 28mm – 40mm en de Beumels Style 56 voor een breedte van 32 mm – 47 mm.

Grotere breedtes zijn inmiddels ook al verkrijgbaar maar dan praat je over toepassing op mountainbikes en stadsfietsen. Het betreft lichtgewicht aluminium strips die zijn voorzien van een kunststof coating waardoor er geen sprake is van buiggevaar en roestvorming geen kans krijgt.

Over de veiligheid heeft SKS nadrukkelijk nagedacht. Een speciaal ESC-veiligheidssysteem zorgt namelijk voor automatische ontkoppeling van het bevestigingsmechanisme van de steunen zodra er een tak tussen het wiel komt. Dat voorkomt dat het wiel in zo’n situatie blokkeert en dat de steunen verbuigen. 

Nr 3: SKS Bleumels Basic 45 (28 mm – 37 mm) en 55 (32 mm – 47 mm)

• Allround toepassing mogelijk voor zowel trekking, dagelijks fietsen, urban sport en cross;
• Voorzien van het een veiligheidssysteem dat de spatbordstangetjes ontkoppelt zodra zich takken in het wiel dreigen te nestelen;
• Geschikt voor zowel 27,5″, 28″, 29 ” wielmaten.
• Voor bandbreedtes van 0 tot ruim 60 mm (kies de juiste uitvoering!). 

Nog een SKS Bleumels, namelijk de Beumels Basic 45 (28 mm – 37 mm) en de Beumels 55 (32 mm – 47 mm) die wij trouwens ook in nog smallere en bredere bandmaatvoeringen meenden tegen te komen. Ideale spatbordensets voor je gravelbike. Afgezien van in zwarte kleur zijn veel van de Beumels Basic spatbordensets bovendien ook in fraai metallic zilver verkrijgbaar.

Bevestiging van het achterspatbord is even werk maar dat zorgt voor een robuuste fixatie op drie punten, namelijk nabij de trapas, de zadelbuis en op het frame nabij de achternaaf. 

Nr 4: SKS Velo cross 55 (42 mm – 50 mm)

• Lichte kunststof spatborden van nog geen 250 gram in totaalgewicht. Dat voel je niet;
• Toepasbaar op wielmaten variërend van 26 tot en met 29 inch gravelbikes;
• Geschikt voor een bandbreedte van 42 mm – 50 mm;
• Ook geschikt voor fietsen met V-brakes.

Het handige van de SKS Velo cross 55 spatborden is dat deze wielersportspatborden na de eerste montage van de adapters, razendsnel en toolloos bevestigd en gedemonteerd kunnen worden. Quick release heet dat.

Optioneel kunnen de onderloopbeugels worden gemonteerd voor een extra solide bevestiging. Vanzelfsprekend zijn deze ‘stutten’ voorzien van een ontkoppelingsmechanisme in geval van twijgen en takken die tussen het wiel dreigen te komen.

Nr 5: SKS Edge AL 46 (28 mm – 40 mm) en 56 (38 mm – 50mm)

• Toepasbare wielmaten: 27,5″ en 28″;
• 2 uitvoeringen voor de totale range bandbreedtes van 28 mm tot 50 mm;
• Metalen gravel spatbord maar lichtgewicht aluminium weegt net een halve kilo in totaal.

De aluminium spatbordenset SKS Edge AL 46 en Edge AL 56, toepasbaar op een bandbreedte van 28 mm tot 50 mm, oogt neutraal en modern. De 3-puntsbevestiging aan de achterzijde (schuine framebuis, achternaafstutten en zitbuis) waarborgt dat de spatborden goed blijven zitten.

Aan de voorzijde wordt het gravel spatbord bevestigd op 2 punten, te weten de voorvork-naafzone en de bovenkant van de voorvork. Ontkoppeling van de connectoren van het spatbord met de naafzone geschiedt vanzelf zodra zich een tak tussen de wielen nestelt.

Nr 6: BBB gravelcatcher BFD-51 (max 55mm)

• Geschikt voor iedere wielmaat;
• Biedt bescherming tot een bandbreedte van 55 mm;
• Weegt slechts krap 175 gram.

Na al het Duitse SKS spatbordgeweld is het nu tijd voor een product van de bodem van de lage landen. De BBB gravelcatcher bestaat niet uit een set maar betreft een enkelvoudig achterspatbord. Een heel ander concept!

Deze is razendsnel bevestigbaar wanneer zich donkere wolken samenpakken en afneembaar zodra de zon zich weer laat zien. De BBB gravelcatcher (BFD-51) wordt, anders dan de weergegeven SKS-spatborden, bevestigd door middel van een RingFix snelspansysteem aan de zadelpen. Een omtrek tot ruim 18 cm is geen probleem dus dat spatbord past zeker!

Door middel van 2 verstelbare draaipunten kan het spatbord precies boven het achterwiel van je gravelbike worden gepositioneerd en in de gewenste hoek. Dit gravel spatbord beschermt vooral de fietser en in mindere mate het fietsframe.

Nr 8: ASS Savers

• Gemaakt van ‎polypropyleen;
• Weegt slechts 5 gram;
• Lengte van 20 cm.

Het moge n.a.v. de merknaam duidelijk zijn waar het achterspatbord van ASS Savers toe dient. Anders dan alle voorgaande exemplaren is dit een relatief klein spatbordje dat je gemakkelijk in je rugzak of zelfs de achterzak van je wielertrui steekt. 

Het is ontworpen om door middel van een klapsluitmechanisme in een oogwenk, dus ook wanneer het onderweg ineens begint te regenen, handmatig tussen de beugels van je zadel geklemd te worden. Daar beschermt het je kont en rug vervolgens de hele dag tegen modder, vuil en de geseling van gravelsteentjes.

De ASS Saver is met andere woorden een verlengstuk van je zadel dat alles wat in de richting van je fietskont wordt geslingerd, blokkeert.

Wij merken op dat wij signalen krijgen dat het klemmechanisme niet altijd goed onder het zadel van de gravelbike blijft zitten. Duurzame fixatie door middel van het maken van 2 gaatjes in combinatie met een tiewrapje biedt dan uitkomst, maar maakt dat het gravel spatbord wel niet langer demontabel is. Qua aerodynamica zit het je echter niet in de weg.

Waarom spatborden kopen?

Een spatbord op je sportfiets, dat klinkt niet erg sportief. Ongeacht je ambitieniveau wil je immers toch graag met zo min mogelijk ballast rijden. Extra gewicht in de vorm van spatborden lijkt dan niet uitnodigend. En des te meer er op je fiets zit, des te meer er ook kan gaan rammelen en des te meer er kapot kan gaan, toch? 

Wij stellen je gerust. De hedendaagse spatbordtechniek voor mountainbikes, tourfietsen en gravelbikes is in de loop der tijd op uitgekiende wijze doorontwikkeld. Zo wordt getracht de nadelen te beperken zodat alleen de voordelen van gravelbikespatborden overblijven.

Wat zijn de voordelen?

De lage landen kennen heel wat mooiweerfietsers. Slechts weinigen houden van modder en nattigheid. Als jij ook tot die modderschuwe groep behoort, is de kans groot dat je bij regenachtige omstandigheden je gravelbike in de schuur laat staan.

Een spatbordenset op je gravelbike biedt dan echter uitkomst. Spatborden voorkomen dat modder en spetters op je kleding, in je gezicht en in je ogen terechtkomen. Op die manier word je lang niet zo vies en nat wanneer het heeft geregend. En je hoeft niet meer continue je bril schoon te vegen of te stoppen om het zand uit je ogen te wrijven.

En niet alleen jij profiteert van gravelbike spatborden, maar ook je gravelbike zelf. Modder krijgt immers minder kans om zich op alle plekken aan je frame te hechten en op te hopen. Daardoor trap je langer probleemloos door, zonder dat je ketting vast slaat. 

En als gravelbiker begeef je je natuurlijk ook frequent op wegen en fietspaden bezaaid met kleine steentjes. Die schieten voortdurend onder je wielen weg en ketsen dan tegen de onderkant van je framebuis en tegen andere delen van het frame aan. Schaf een set spatborden aan en je houdt je frame langer fraai glanzend en onbeschadigd. 

Welke soort kopen?

Hoewel je bij wijze van uitzondering wel eens een wielrenner ziet met een spatbord, is het tamelijk algemeen ON-geaccepteerd om op de racefiets spatborden te monteren. Dat zorgt voor overbodig gewicht, een grotere weerstand en het klappert onhebbelijk. Om nog maar niet te spreken van de walgelijkheid ervan in esthetische zin. Tijdens een wegrit word je over het algemeen ook minder met modder geconfronteerd, een wielerkoers als Parijs-Roubaix daargelaten dan. 

In het mountainbiken zie je spatborden echter wel met regelmaat voorbijkomen. Dat zijn enkelvoudige spatborden of spatbordensets, speciaal om de bossen mee in te gaan. Vanwege het geaccidenteerde en bochtige terrein is het essentieel dat ze naadloos op je fiets aansluiten en dat modder, takken en stenen zich niet achter je spatborden ophopen. Maak daarom als mountainbiker een keuze uit de lijst van beste mountainbikespatborden die wij al voor je samenstelden. 

Diverse spatborden die geschikt zijn om mee te mountainbiken, kun je ook op je gravelbike toepassen. Speciale gravelbikespatborden beschermen vooral tegen opspattend grind.

Welke soorten zijn er voor de gravelbike?

Er zijn verschillende soorten spatborden voor je mountainbike of gravelfiets. Wij zetten de opties eens voor je op een rij. 

Spatborden voor en achter (sets)

Je gravelbike heeft als het goed is 2 wielen. Dat betekent dat je kunt kiezen voor alleen een gravel spatbord voor, alleen een spatbord achter of voor een spatbordenset. Je spatbord aan de voorzijde zorgt er vooral voor dat opspattende druppels, modder en grind niet in je gezicht en niet tegen je voorvork en onderbuis komen. Een gravel spatbord aan de achterzijde voorkomt vooral een hinderlijke natte kont en rug.

Brede en smalle en korte en lange

De noodzakelijke breedte en lengte van spatborden is afhankelijk van wat je wilt beschermen en van de breedte en maat van je banden (wielen). Het moge duidelijk zijn dat speciale spatborden voor fatbikes breder moeten zijn dan beschermers voor smalle racebandjes.

Daarnaast zijn er speciale spatborden, zogenaamde ‘ass savers’, die tot doel hebben om een specifiek gedeelte te beschermen. Dergelijke kleine, relatief brede spatbordjes zorgen er alleen voor dat je geen natte kont krijgt. Het voordeel van zo’n klein spatbordje is wel dat het nauwelijks rammelt en beweegt.

Bevestigingswijze

Spatborden verschillen van elkaar al naar gelang de plek waarop ze aan je gravel bike moeten worden gemonteerd. Des te meer fixatiepunten, des te beter het gravel spatbord blijft zitten en des te minder het zal rammelen of bewegen. In de regel worden bij verschillende soorten spatborden een of meer van de onderstaande bevestigingspunten toegepast: 

• Zadelpen;
• Onderkant zadel;
• Aan het frame nabij de naaf van het achterwiel en/of voorwiel;
• Aan het frame aan bovenzijde, nabij het punt waar normaal gesproken remblokken (V-brakes) worden gemonteerd;
• De zitbuis waarin je zadelpen verankerd wordt; 
• De staande achtervork;
• De liggende achtervork.

Een voorspatbord zal nooit aan je balhoofdbuis of onderbuis worden gemonteerd. Dan kun je namelijk niet meer sturen. 

Aantal bevestigingspunten

De meest geavanceerde spatborden maken in de regel gebruik van 2 fixatiepunten aan de voorzijde en 3 fixatiepunten ten behoeve van het achterwiel. Het doel daarvan is dat het spatbord niet verschuift en nooit in contact komt met het wiel. In bosrijke zones kan daar helaas wel eens een takje tussen komen. Als typische gravelbiker heb je daar meestal iets minder last van.

Sommige systemen die gebruik maken van (horizontale) steunen die het uiteinde van het gravel spatbord met de naafzones verbinden, beschikken over een automatisch ontgrendelingsmechanisme. Dat zorgt ervoor dat deze steunen los laten zodra zich een tak tussen het wiel nestelt. Dat voorkomt valgevaar.

Voor- en nadelen op de gravelbike

De functie van spatborden is natuurlijk bescherming van jouzelf en je fiets. Je gravelbike beschadigt daardoor minder en heeft ook minder onderhoud nodig.

Extra gewicht, minder aerodynamica, kans op gerammel en extra punten waarachter takken en bladeren kunnen blijven hangen zijn de nadelen. Vandaar dat het handig is om voor een quick release bevestigingssyteem te kiezen. Dan kun je al naar gelang de actuele weers- en parcoursomstandigheden besluiten om je de spatborden op je gravel bike al dan niet te monteren.

Tot slot

Een spatbordenset op je gravelbike is geen overbodige luxe. Het houdt jou langer droog en schoon en je fiets trouwens ook. Daardoor heeft je gravelbike een stuk minder te leiden, ook qua beschadigingen door steenslag.

Diverse spatbordopties zijn door middel van quick-release snel (de)monteerbaar, dat is ideaal. De zogenaamde Ass savers en gravelcatchers zijn er vooral om je achterwerk droog en schoon te houden. Je merkt niet eens dat je ze mee hebt.

Kies je voor omvangrijkere spatborden met steunen die naar de naafzone leiden, dan is het aan te bevelen om te letten op de aanwezigheid van een ontkoppelingsmechanisme. Anders heb je grotere kans dat je in geval van een tak tussen de wielen tot vallen komt. Rij je niet vaak door het bos dan is het wellicht minder belangrijk om je daar druk over te maken.

Het gebruik van spatborden op gravelroads, wij horen graag van je wat jouw ervaringen daarmee zijn. Laat het ons zeker weten!