Mountainbikes stonden er vroeger om bekend veel versnellingen te hebben. Vroeger hadden mountainbikes schakelgroepen met 27 versnellingen en was dat gewoon de standaard. Tegenwoordig is dat helemaal anders en zie je nog maar amper mtb’s met 3 of zelfs 2 kettingbladen vooraan.
Kijk je bijvoorbeeld naar de elite rijders, dan fietst echt iedereen met 12 versnellingen met slechts 1 tandwiel aan de voorzijde. Om toch een aardig groot bereik te hebben wordt dat single kettingblad gecombineerd met een knoeperd van een cassette met 12 tandwielen.
Niet alleen de mtb’s zelf zien er tegenwoordig helemaal anders uit maar ook de schakelgroepen kregen in de loop der jaren een serieuze make-over… Die schakelgroepen zijn bij hedendaagse mountainbikes afkomstig van Shimano of SRAM, de twee grootste spelers op de mountainbike markt. Toch zijn er best wat verschillen tussen beide merken te vinden…
Enkel vs. Dubbel
De meeste hedendaagse mountainbikes hebben slechts 1 tandwiel vooraan en achteraan een cassette met 12 tandwielen.
Eén van de grote voordelen daarvan is dat je aan de voorzijde geen derailleur meer nodig hebt en daardoor minder zal misschakelen. En iets wat er niet is, heeft natuurlijk geen onderhoud nodig en kan ook niet stuk gaan onderweg!
Door het ontbreken van de voorderailleur heb je natuurlijk ook geen extra shifter nodig om deze te bedienen. Op die manier wordt het stuur, of de cockpit, van de mountainbike wat strakker.
Door die extra ruimte is er ook meer plaats om bijvoorbeeld de bediening van een dropper seat post, die steeds populairder aan het worden is, te plaatsen.
Door het ontbreken van deze shifter is het makkelijker en is er ook meer ruimte om een dropper bediening in combinatie met de lockout van de voorvork/demper in de beste positie op het stuur te positioneren. Twee items die zeker bij de profs, naast de keuze voor een 1×12 aandrijving, steeds vaker de standaard uitrusting voor crosscountry wedstrijden zijn.
Hoewel ze steeds zeldzamer worden zijn er ook nog steeds mountainbikes met een dubbel kettingblad vooraan. Het grote voordeel van een dubbel blad vooraan is dat je met één klik meteen naar een veel kleinere versnelling kan schakelen. Dit is vooral handig wanneer er plots een steile helling of een pittig obstakel voor jouw wielen verschijnt.
Bovenstaande was bij de opkomst van 1×12 (en 1×11) nogal een issue, want zou je dan nog even snel kunnen schakelen? In de praktijk is dit echter nooit een echte issue geweest gezien je met de betere SRAM en Shimano shifters verschillende tanden tegelijk kan terug- en zelfs op kan schakelen…
De mtb’s met twee kettingbladen vooraan maken nog gebruik van een voorderailleur om van het grootste naar het kleine blad te kunnen schakelen. Met de grootte van de tandwielen kan je zelf nog een beetje spelen afhankelijk van jouw trapvermogen en de maximale specificaties van de mtb. Maar ook qua cassette heb je uiteraard keuze te over. De meest gebruikte varianten zijn toch wel 2×11 en 2×12.
De twee grootste spelers, Shimano en SRAM, hebben uiteraard allebei die opties. Toch is er een groot en belangrijk verschil tussen deze twee.
Elektronisch vs. Mechanisch
Het grote verschil tussen de schakelgroepen voor mountainbikes van Shimano en SRAM is dat laatstgenoemde de schakelgroep met een cassette van 12 bladen ook in een elektronische variant heeft. Naast het grote versnellingsbereik met een dergelijke cassette, kan je dankzij het elektronische systeem ook gewoon vliegensvlug schakelen door één simpele druk op het knopje van de shifter.
Met een elektronisch schakelsysteem schakel je haast altijd feilloos en daarnaast heb je meteen ook weer een kabel minder aan het stuur. De keerzijde van die medaille is dat je afhankelijk bent van batterijen, zowel in de derailleur als in de shifter. Mits je deze tijdig oplaadt of vervangt (in het geval van de shifter) en daar een gewoonte van maakt hoeft dat natuurlijk geen minpunt te zijn.
SRAM geeft deze elektrische variant de naam Eagle AXS mee, waarbij Eagle staat voor de 1×12-speed versnellingen en AXS voor het draadloze en elektronische gedeelte. Bij SRAM kan je dus ook gewoon voor de mechanische 12-speed Eagle groep kiezen.
Concurrent Shimano is vanzelfsprekend ook mee met zijn tijd en heeft ook een elektronisch schakelsysteem. Di2 is de bekende elektronische variant van Shimano, maar echter is die vooral bekend bij racefietsen.
De huidige Di2 is bij de duurdere schakelgroepen voor MTB alleen in 11-speed variant verkrijgbaar, terwijl 12-speed toch echt de hedendaagse standaard geworden is. In dat opzicht loopt SRAM toch net dat tikkeltje voor op Shimano, althans wat betreft de elektronische groepen.
De bekende merken gebruiken daarom altijd een schakelgroep van SRAM als er een mountainbike met 1×12-speed elektronisch schakelen op de markt komt. Giant en Trek zijn enkele van zulke grote spelers op de markt die de toevoeging Eagle AXS veelal toevoegen aan de productnaam om direct duidelijk te maken dat het een elektronische variant met 12 versnellingen betreft.
9, 10, 11, 12-speed
Het moet natuurlijk wel gezegd worden dat zo’n elektronische schakelgroep ook een aardig prijskaartje heeft. Of zo’n systeem een meerwaarde voor je is moet je daarom helemaal zelf bepalen. Want hoe dan ook zijn de mechanische groepen van zowel Shimano als SRAM ook van zeer hoge kwaliteit en schakelen deze quasi even goed als de elektronische varianten.
Gelukkig zijn er ook nog steeds groepsets op de markt aan minder hoge of zelfs absurde prijzen en heb je daarbij nog best wat andere mogelijkheden of opties te overwegen.
Vooral bij Shimano vind je naast 11- en 12-speed opties nog steeds groepsets met bijvoorbeeld 9- of 10-speed cassettes. Vaak zijn de fietsen met deze cassettes ook voorzien van een dubbel blad vooraan. Deze groepen vind je veelal terug op de modellen die meer in de recreatieve categorie vallen of als instapmodel bekend staan. En met zulke fietsen is zeker niets mis! Je moet immers ergens mee beginnen…
Dergelijke groepen met derailleurversnellingen vooraan worden daarnaast ook voor trekkingfietsen en e-bikes gebruikt.
Conclusie
SRAM vs Shimano, het kan best een harde noot om te kraken zijn, zeker als je het beste van het beste wil hebben. In de praktijk zal je het echter vaak moeten doen met de “fabrieksinstellingen” van de mtb waarop jouw oog gevallen is en die binnen jouw budget valt.
Hoe dan ook zal je met beide merken van schakelgroepen, mits ze goed afgesteld zijn en je ze netjes onderhoudt, heel erg veel plezier beleven aan het mountainbiken!
Dit artikel is een samenwerking met tentusscher.nl
