Sram vs Shimano, 12-speed mtb groepen vergelijk

Naast het frame, de vering en de wielen is ook de schakelgroep van een mountainbike een belangrijk onderdeel. Het is misschien niet het allereerste waar je naar gaat kijken als je overweegt een mountainbike te kopen, maar na het lezen van dit artikel begrijp je zeker waarom je dat beter wel kan doen.

Ik heb zelf gemerkt wanneer je je tweede, derde,…. mountainbike koopt, de groepset toch een belangrijke rol gaat spelen in de uiteindelijke keuze van je nieuwe mountainbike. Als de groep op je eerste mountainbike wat mankementen begint te vertonen en al eens tegenwerkt, wil je dat bij je nieuwe bike zeker en vast voorkomen, in de mate van het mogelijke.

In tegenstelling tot het wielrennen is er bij het mountainbiken slechts keuze uit twee grote spelers, namelijk Sram en Shimano. Sram is een Amerikaans bedrijf terwijl Shimano Japans is. In het wielrennen zie je vaker Shimano terwijl Sram in de mountainbikewereld de laatste jaren aan een flinke opmars bezig is.

Welke de beste is daar kan je uren over discussiëren en je kan het vergelijken met bijvoorbeeld Mercedes vs BMW. Je hebt zowel voor- als tegenstanders van beide merken.

Zonder teveel in detail te treden bekijk ik in dit artikel welke mogelijkheden en verschillen er zijn waarmee je eventueel rekening kan houden als je een mountainbike gaat kopen. Uiteindelijk komt de keuze meestal neer op persoonlijke voorkeur of ervaringen. Ben je Shimano of Sram gewend en ben je er tevreden van, waarom zou je dan veranderen? De betere, duurdere groepen van beide merken zijn super van kwaliteit en zullen je enorm veel fietsplezier bezorgen.

Mtb groepset, wat houdt dat allemaal in?

De groepset van een mountainbike bestaat uit volgende onderdelen:

• Cassette
• Ketting
• Crankset met kettingblad(-en)
• Shifters
• Derailleur (achter en voor indien meer dan 1 kettingblad)
• Remhendels, remschijven en remklauwen

10-11 of toch 12-speed?

Klinkt dit Chinees voor jou? 12-speed wil zeggen dat je cassette 12 tandwieltjes of kransjes heeft. 11-speed heeft er 11 en 10-speed heeft er 10. Makkelijk en logisch dus. De kransjes verschillen allemaal in grootte.

Heb je een 12-speed “10-51” cassette wil dit simpelweg zeggen dat je kleinste kransje 10 tanden heeft en je grootste krans 51 tanden. De kransjes daartussen maken sprongen qua hoeveelheid tanden.

Verderop in dit artikel vind je een overzicht van de verschillende 12-speed cassettes met hun maximum bereik en de sprongen tussen kransjes.

Ik ben zelf begonnen met een 10-speed mountainbike met dubbel tandwiel vooraan. Daarvoor had je nog 7-8 of 9-speed met twee of zelfs drie tandwielen vooraan. De evolutie staat dus niet stil. Tegenwoordig is het al 11- en steeds vaker 12-speed wat de klok slaat. Dit dan nog in combinatie met slechts 1 tandwiel vooraan. Het is de standaard aan het worden.

Minder versnellingen, maar wel een enorm groot bereik. Een 12-speed cassette in combinatie met één tandwiel vooraan geeft je dus 12 versnellingen. Een dubbel tandwiel vooraan zou je dan 24 versnellingen geven, waardoor de sprongen tussen de verschillende versnellingen ook kleiner zouden zijn.

Sram is qua innovatie vaak de snelste, zo kwamen zij in 2016 al met hun 12-speed groepen, terwijl je het bij Shimano nog met 11-speed moest klaren. Echter staan ze de dag van vandaag weer op gelijke hoogte en heb je bij beide merken de keuze om voor 12-speed te gaan.

Je hebt nog steeds tegenstanders van het enkele kettingblad in combinatie met een cassette met groot bereik. Ik was eerst ook een beetje sceptisch. Ik had een dubbel kettingblad vooraan en zeker op onbekend terrein werd ik zelden verrast en kon ik met 1 klik mijn ketting vooraan op het kleine blad laten vallen.

Plotse steile hellingen waren met 2 tandwielen geen enkel probleem. Dat was dan ook mijn grootste vraagteken om eventueel over te schakelen naar een enkel kettingblad.

Ik kan je alvast vertellen dat je je daar totaal geen zorgen over moet maken, zeker wanneer je kiest voor de iets betere (lees duurdere) afmontage. Met een enkel kettingblad heb je dus ook geen voorderailleur meer nodig, wat resulteert in minder schakelproblemen, minder onderhoud en je fiets wordt er lichter van, hoewel dat laatste voor velen waarschijnlijk een nutteloos argument is.

12-speed met een single kettingblad is zeker in het mountainbiken de standaard aan het worden, en wie weet wat de toekomst nog gaat brengen. Om die reden behandel ik in dit artikel voornamelijk de 12-speed mogelijkheden van zowel Sram als Shimano.

Sram 12-speed vs Shimano 12-speed

Bij Sram kregen de nieuwe 12-speed groepen de extensie “Eagle”. Bij Shimano behielden ze dezelfde naam als hun andere groepen. Je hebt groepsets en onderdelen in verschillende prijscategorieën.

Omdat mountainbiken een slijtageslag is voor de onderdelen laten we de goedkopere sets voor wat ze zijn. Met een goedkope set kan je wel wat boswegen doorkruisen, maar wil je toch wat meer dan kan je maar beter niet te hard besparen op je onderdelen. Ik zet de verschillende opties per merk op een rijtje.

De XTR groep van Shimano komt dus overeen met XX1 en X01 van Sram. Deore XT komt dan weer overeen met de GX groep van Sram enzoverder…

Ook heb je nog de elektronische schakelgroepen van beide merken:

Shimano: XTR en Deore XT Di2 (let op deze is specifiek ontworpen voor 11-speed.)
SRAM: XX1 en X01 Eagle AXS en ondertussen kreeg ook de GX Eagle groep een AXS upgrade. Een vergelijk tussen deze groepen vind je via onderstaande link:

Sram AXS groepset vergelijk >>

SRAM Eagle Transmission (Nieuw 2023)

Wil je het nieuwste van het nieuwste dan kan je sinds maart 2023 ook gaan voor de SRAM Eagle Transmission. Eveneens een AXS groepset die in drie varianten te verkrijgen is. De aandrijving werkt zonder derailleurhanger en limit schroeven en zelfs onder volle kracht schakelt deze groep altijd perfect.

Elektronisch schakelen

De beste manier om te weten te komen of elektronisch schakelen een meerwaarde voor jou is of kan zijn, is door het een keertje te testen indien dat mogelijk is. Aan elektronisch schakelen hangt sowieso een aardig prijskaartje, zeker in vergelijking met een mechanische schakelgroep.

Welke groep?

Welke groep je koopt of op je mountainbike wil dat beslis je zelf. Hoe duurder de mountainbike wordt, hoe beter de groep ook zal zijn. Heb je een goede fietsenmaker dan kan je bij aankoop van een mtb alles naar wens laten aanpassen. Een handelaar die zegt dat je de mtb moet nemen zoals die uit de fabriek daar zou ik even tweemaal over nadenken alvorens daar iets van te kopen.

De Ultieme mountainbike gids

Met een goede basis wordt mountainbiken alleen maar leuker. Geef je kennis, skills en beleving meteen een boost, schakel een versnelling hoger en neem een voorsprong op jezelf!

MEER INFO

De Shimano Deore en de Sram SX Eagle zijn vooral voor de beginner die een goede maar betaalbare groep wil of niet te diep in de buidel wil tasten voor zijn of haar eerste mountainbike.

SLX en NX zijn iets duurder maar nog steeds zeer betaalbaar en zeker geschikt voor de gevorderde mountainbiker. Wil je toch nog wat meer en dichter in de buurt komen van de profs dan kies je voor XT en GX. Deze onderdelen zijn weer wat duurder en te vergelijken met de toponderdelen van de XTR en XX1 groepen. Het grote verschil zit in het gewicht en de prijs.

De recreatieve mountainbiker met enige ervaring zal dus voornamelijk rijden met SLX/NX of XT/GX of een combinatie van beide.

Het komt ook voor dat een mountainbike uitgerust is met onderdelen van beide merken Zo kan het voorkomen dat je bijvoorbeeld een Sram aandrijving (cassette, tandwiel en ketting) in combinatie met Shimano remmen hebt.

Om de totaalprijs van een mountainbike te drukken worden er soms ook binnen één merk verschillende combinaties gemaakt, bijvoorbeeld een XT/X01 derailleur met een SLX/GX cassette.

Sram vs Shimano, functies vergeleken

Met beide merken heb je kwaliteit op je mountainbike waar je volledig op kan vertrouwen. Toch zijn er enkele verschillen tussen beide die je keuze misschien kunnen beïnvloeden:

2-way release

Dit betekend simpelweg dat je 2 versnellingen in 1 klik kan schakelen (naar een zwaardere versnelling, dus naar een kleinere tand schakelen). Dit systeem heb je enkel bij Shimano SLX, Deore XT en XTR. Bij Shimano Deore en het volledige Sram assortiment moet je tand per tand zwaarder schakelen. (Bij de elektronische schakelgroepen van SRAM kan je zelfs doorheen de volledige cassette schakelen.)

Multidirectional release

Zwaarder schakelen kan je met een shimano XT en XTR shifter zowel met je duim als wijsvinger. De shifter werkt dus in twee richtingen. Bij Sram schakel je zowel groter als kleiner met je duim.

Is dit een deal-breaker?

Zeker en vast niet! Door de positie van mijn Deore XT-shifter kan ik met mijn wijsvinger niet goed aan mijn shifter. Ik schakel dus enkel met mijn duim. Dit ben je letterlijk na 1 rit al gewoon. Maak je dus zeker geen zorgen over dit verschil bij de keuze van je groep.

Kleiner schakelen

Zowel bij Sram als Shimano kan je meerdere tanden in 1 keer terugschakelen (kleiner, dus naar een groter kransje). Bij Sram schakel je met 1 beweging tot 5 tanden.

Bij Shimano verschilt dit afhankelijk van je groep. Bij Deore en SLX schakel je 3 tanden in één keer, terwijl je met de Deore XT en XTR shifter 4 tanden in één keer schakelt. Bij Shimano kreeg dit systeem de catchy naam “Rapidfire Plus”.

Compatibiliteit

In tegenstelling tot voorheen kan je de 12-speed van Sram en Shimano niet met elkaar combineren. Simpelweg omdat ze voor de cassette een andere body gebruiken. Bij Sram gebruik je hun XD naafbody en bij Shimano heb je een microspline naafbody nodig.

Ben je dus van plan je mountainbike van nieuwe wielen te voorzien, hou er dan rekening mee dat je de juiste wielen koopt die compatibel zijn met de Sram of Shimano body die je nodig hebt.

De verschillende Cassettes

Shimano

De 12-speed cassettes van Shimano zijn opgebouwd uit drie delen en bestaan uit drie verschillende materialen. De kleinste kransjes zijn van staal, de middelste van titanium en de grootste zijn aluminium.

Het is dus mogelijk delen van de cassette te recupereren, bijvoorbeeld als er kransjes zijn die je niet vaak gebruikt en dus ook niet slijten. Zelf doe ik dit niet en vervang ik steeds de volledige cassette.

Er zijn twee vershillende 12-speed Shimano cassettes te verkrijgen:

SLX, XT en XTR groep

• 10-45 met de volgende vertandingen:
  10-12-14-16-18-21-24-28-32-36-40-45

Deore SLX, XT en XTR groep

• 10-51 met de volgende vertandingen:
  10-12-14-16-18-21-24-28-33-39-45-51

Bij de 10-51 cassette beginnen de sprongen pas naar het einde toe groter te worden. Deze cassette met extra groot bereik is ideaal in bergachtig gebied.

Hoewel Shimano pas veel later met de 12-speed aandrijving op de proppen kwam was hun cassette qua bereik net iets groter dan die van Sram, 51 tegenover 50 tanden voor het grootste kransje.

Ondertussen heeft Sram de 10-52 cassette op de markt gebracht, waarbij de kleinste versnelling net weer 1 tandje groter is dan die van Shimano….

50-51 of 52, het grote verschil ga je er niet mee maken. Komt het er toch echt op aan dan kan je nog steeds een ander kettingblad vooraan monteren.

Sram 12-speed cassettes

De 12-speed cassettes van Sram zijn uit één stuk staal gefreesd. Enkel het grootste kransje van 50 tanden is gemaakt uit aluminium.

Ondertussen heb je bij Sram keuze uit drie 12-speed cassettes afhankelijk van je groep:

XX1, X01 en GX groep:

• 10-50 met de volgende vertandingen:
  10-12-14-16-18-21-24-28-32-36-42-50

• 10-52 met volgende vertandingen:
  10-12-14-16-18-21-24-28-32-36-42-52

Opvallend bij deze cassette is de grote sprong van het voorlaatste naar het laatste kransje.

Dit “probleem” werd bij de nieuwe Eagle Transmission van SRAM ook verholpen. De vertanding ziet er bij deze nieuwe cassettes als volgt uit:

• 10-12-14-16-18-21-24-28-32-38-44-52

NX groep:

• 11-50 met volgende vertandingen:
  11, 13, 15, 17, 19, 22, 25, 28, 32, 36, 42, 50

Deze cassette is speciaal ontworpen voor de E-MTB, maar is ook geschikt voor alle Eagle-systemen maar niet compatibel met de XD-body. Deze cassette past bijvoorbeeld ook op een Shimano HG-body of een reguliere Sram body.

De 10-50 en 10-52 cassettes kan je onderling wisselen bij de GX, X01 en XX1 groep. De nieuwe derailleurs van de 10-52 cassette zijn ook compatibel met de 10-50 cassette.

Je kan altijd je cassette upgraden of downgraden (bijvoorbeeld van SLX naar XT of van GX naar XX1, of omgekeerd) als je huidige aan vervanging toe is. Zolang je er maar voor zorgt dat alles 12-speed is en je binnen hetzelfde merk blijft omwille van de verschillende body’s. Je cassette, ketting en kettingblad zijn de onderdelen van je groep die je het vaakst gaat moeten vervangen. Dit kan je makkelijk zelf doen.

Tandwielen

Met maar 1 kettingblad vooraan is de keuze snel gemaakt, of toch niet? Afhankelijk van het terrein waar je gaat rijden kan je een groter of kleiner blad monteren. Met een kleiner blad kan je bijvoorbeeld in de bergen makkelijker bergop rijden omdat je kleinste versnelling nog kleiner wordt.

Niet alle kettingbladen zijn compatibel met de verschillende groepen. Hieronder een overzicht welke kettingbladen (het aantal tanden) je op je mtb kan plaatsen.

Shimano

• Deore: 30-32
• SLX: 30-32-34
• Deore XT: 28-30-32-34-36
• XTR: 30-32-34-36-38

Sram

• NX: 30, 32, 34
• GX: 30, 32, 34
• X01: 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40
• XX1: 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40

Zoals je kan zien heb je wel wat keuze qua grootte van je tandwiel vooraan. De gulden middenweg is hier vaak de beste oplossing. Met 12 versnellingen kom je mogelijk wel eens tekort in steile afdalingen, Maar dan kan je je ook even laten uitbollen en op adem komen van de voorafgaande beklimming.

Gebruik jij je kleinste kransje (zwaarste verzet) ook wel op het vlakke, maar kom je toch snelheid te kort? Dan ben je ten eerste al vrij goed getraind en kan je er dus voor kiezen een groter tandwiel te monteren. Houdt er dan wel rekening mee dat je kleinste versnelling zwaarder wordt, waardoor je die ene steile helling misschien niet meer (vlot) naar boven trapt.

Natuurlijk moet je ook rekening houden met de limieten van jouw mtb. Bekijk dus zeker in de specificaties wat de maximale tandwielgrootte is die compatibel is met jouw mtb.

Over het vervangen van de 12-speed tandwielen of kettingbladen valt ook nog wel wat te zeggen. Zowel Sram als Shimano maken gebruik van direct mount kettingbladen. Toch is er enig verschil wil je deze gaan vervangen. Om een direct mount kettingblad van Shimano te vervangen heb je een speciale tool (Shimano TL-FC41) nodig terwijl je bij Sram slechts 3 torx bouten moet losdraaien.

Ik kom zowel met de 10-51 Shimano als 10-52 Sram cassettes en een 32T tandwiel vooraan overal vlot boven, ook in de Ardennen en ik kan best wel van mezelf zeggen dat ik in goede conditie verkeer. Ik houd het dus bij mijn 32T kettingblad, kom ik toch te kort op een klim, dan heb ik nog steeds twee benen om er toch te geraken.

Ketting

Zonder ketting heb je helemaal niets aan je nieuwe cassette en dito kettingblad. Qua 12-speed ketting heb je keuze uit onderstaande kettingen. Bij alle kettingen zit standaard een missing link/power link om de ketting aan elkaar te sluiten.

• Shimano: XTR XT SLX
• Sram: XX1 X01 GX NX
• KMC

Heb je een Sram cassette en kettingblad dan is het verstandig een Sram ketting te monteren, idem dito voor Shimano. Echter heb je wel nog een tweede optie: KMC. Een KMC ketting is zowel compatibel met Shimano als met Sram..

Kies je toch voor een Shimano of Sram ketting, dan kan je deze ook weer up- of downgraden. De twee grote verschillen zijn het gewicht en de prijs. Een SLX ketting bijvoorbeeld is zwaarder, minder duurzaam maar wel goedkoper dan een XTR ketting.

TIP: Het is verstandig met meerdere kettingen te rijden, niet tegelijk uiteraard. Als je om de x-aantal kilometer je ketting wisselt of steeds rijdt met de kortste ketting dan kan je de levensduur van je aandrijving verlengen en hoef je deze niet te snel te vervangen.

Je kan 2, 3 of zelfs 4 kettingen wisselen, dat kies je helemaal zelf. Twee kettingen om de 150 à 250 km wisselen vind ik zelf meer dan voldoende. Ben je dus van plan je aandrijving te vervangen, koop dan minstens twee nieuwe kettingen.

Heb jij al een 12-speed groep op je mountainbike en welk merk heeft jouw voorkeur? Ik hoor het graag in een reactie onderaan de pagina.