Net als bij het lopen heb je ook in het mountainbiken een marathon discipline, hoewel deze niet olympisch is is er wel elk jaar een wereldkampioenschap marathon mountainbiken en werd de discipline in 2023 ook opgenomen in de World Cup. Naast deze wedstrijden voor de profs zijn er ook nog tal van marathonwedstrijden waar je ook als recreant aan kan deelnemen.
Wat is een mtb marathon?
Een mtb marathon is een lange mountainbikerit van minstens 60 km met veel hoogtemeters over een gevarieerd parcours. De afstanden gaan zelfs tot boven de 100 km en het aantal hoogtemeters dat overbrugd dient te worden kan ook erg oplopen tot meer dan 3000 of zelfs meer als de mtb marathon in de echte bergen (bijvoorbeeld in Zwitserland) georganiseerd wordt.
Marathon wedstrijden
In tegenstelling tot de klassieke XC-wedstrijden, waarbij er meerdere rondjes over een kort parcours gereden worden, wordt er bij een mtb marathon over een lang en uitgestrekt parcours gereden.
De marathon wedstrijden die onder de UCI regels (pagina 57) vallen, hebben een lengte van minimum 60 en maximum 160 km. Daarbij komen dan ook nog eens een duizelingwekkend aantal hoogtemeters.
Een marathon wedstrijd heeft altijd een massastart, waarbij dus iedereen tegelijk vertrekt. Het parcours is afgepijld en je krijgt als deelnemer ook het gpx-bestand van de route zodat je deze ook via je gps-toestel kan volgen. Onderweg heb je verschillende bevoorradingen en zelfs pechverhelping. De deelnemer die als eerste over de finish komt is vanzelfsprekend de winnaar.
Een mooi voorbeeld hiervan is de Belgian Ardennes Marathon Series (BAMS) die jaarlijks georganiseerd wordt in de Belgische Ardennen en maar liefst 7 manches telt. Hierbij heb je steeds keuze uit verschillende marathonafstanden of kan je kiezen voor een iets makkelijkere toertocht. De langere afstanden tellen mee voor het eindklassement van de BAMS. Aan deze wedstrijden nemen ook elite-mountainbikers deel.
Uiteraard kan je als gewone marathonliefhebber ook deelnemen aan deze wedstrijden. Het wedstrijdelement kan je ook gewoon laten voor wat het is en de rit op je eigen tempo afwerken. Ik nam ondertussen al deel aan enkele manches van de BAMS en kan het enkel en alleen maar aanraden. In 2023 nam ik deel aan La Hallonienne (72km / 1860 hm) en de Ardennes Trophy (95km / 2440 hm).
De wedstrijden van de BAMS zijn net als de wereldbeker marathons ééndagswedstrijden, echter bestaan er ook verschillende meerdaagse marathonwedstrijden, zoals de Cape Epic in Zuid-Afrika. Ook in België zijn er enkele meerdaagse marathon wedstrijden. Denk maar aan de BeMC (Belgian mountainbike challenge) en LCMT (Love cycling mountainbiking triathlon).
Marathon toertochten
Een marathon wordt soms ook als toertocht georganiseerd, hierbij vervalt het wedstrijdelement en kan je tussen bepaalde tijdstippen van start gaan. Je hebt hier meestal ook keuze uit verschillende afstanden waaronder dus ook de marathonafstand(en).
Eén van de mooiste en meest bekende van dit soort toertochten is ongetwijfeld de Mill Man trail in het Müllerthal in Luxemburg. In tegenstelling tot de meeste toertochten in België en Nederland heeft de Mill Man Trail wel een massastart.
Marathon op eigen houtje
Ben je niet zo wild van wedstrijden, massastarts en filevorming die je wel eens hebt bij zulke evenementen? Fiets je liever alleen of met vrienden, dan kan je natuurlijk je eigen marathon “organiseren” door je eigen mtb routes te maken of bestaande routes na te rijden en met elkaar te verbinden. Ook in het buitenland, tijdens een vakantie of daguitstap kan je je wagen aan een marathonavontuur.
Een marathon rijden op eigen houtje vergt wel wat meer voorbereiding omdat je onderweg geen bevoorrading en eventueel pechverhelping hebt. Neem dus zeker voldoende sportvoeding mee voor onderweg en zorg ervoor dat je fiets in optimale conditie is en je de nodige mtb tools op zak hebt hebt moest je toch pech hebben onderweg.
Je bent volledig op jezelf (en/of je vrienden) aangewezen, wat het natuurlijk wel weer net dat tikkeltje avontuurlijker maakt.
Stoneman
De Stoneman challenge gecreeërd door Roland Stauder is een uitdaging, die je ondertussen in 5 landen kan beleven, waaronder sinds 3 juli 2020 ook in de Oostkantons van België. Dit is een uitgepijlde route met veel hoogtemeters die je in 1,2 of 3 dagen kan rijden (goud, zilver, brons).
Om deze tocht officieel te rijden heb je wel een betaald startpakket nodig. Met dit pakket word je, als je de rit uitrijdt, in de Stoneman finishers lijst opgenomen.
In dat pakket zit onder andere ook de kaart die je tijdens je tocht op verschillende checkpoints moet ponsen. Die checkpoints bevinden zich meestal op een bergtop. Natuurlijk kan je vals spelen, maar aangezien het geen wedstrijd is bedot je enkel jezelf.
Wil je een leuk aandenken aan je heroïsche tocht kan je ook nog kiezen om de stoneman trofee aan je pakket toe te voegen.
Doe je de tocht op 1 dag (gold) dan ben je een beest! Doe je de tocht op meerdere dagen dan kan je ook genieten van het bagagetransport die de verschillende accomodaties, die op de route liggen, aanbieden.
Ik geef je alvast nog een overzicht van de verschillende Stoneman tochten:
- Miriquidi (Duitsland – Tsjechië) 162km 4400hm
- Arduenna (Oostkantons België) 176km 3400hm
- Taurista (Oostenrijk) 123km 4500hm
- Dolomiti (Italië) 120km 4000hm
- Glaciara (Zwitserland) 127km 4700hm
Ondertussen heb ik de Stoneman Arduenna gereden in één dag, benieuwd wat ik ervan vond? Lees dan zeker het verslag en bekijk de video via onderstaande link:
Stoneman Arduenna Gold: verslag & video >>
Trainen voor een mtb marathon
Om zulke extreme afstanden en dito hoogtemeters tot een goed einde te brengen en er onderweg ook nog van te genieten moet je uiteraard wel goed voorbereid zijn.
Misschien ben jij niet de persoon die er ook maar 1 seconde aan denkt zulke ritten te gaan doen. Je houdt het misschien liever bij een toertochtje van 40 of 50 kilometer, wat natuurlijk ook best leuk kan zijn. Maar jezelf een keertje uitdagen is een welgekomen afwisseling, neem het maar van mij aan.
Toegegeven, je moet er wel een beetje gek voor zijn. Een marathontocht, of het nu een meerdaagse is of niet, is altijd een aanslag op je lichaam, maar als je er specifiek voor gaat trainen dan valt het allemaal nog wel mee.
Voor je begint ga je best even kijken wanneer je de marathon, waarvoor jij gaat trainen, wil gaan rijden. Nu je einddoel bepaald is kan jij beginnen trainen. Maar hoe pak je dit nu precies aan?
Mtb marathon trainingsplan
Om een marathon vlot uit te kunnen rijden moet je uiteraard fysiek in orde zijn, en dit op drie vlakken:
- Je moet de afstand aankunnen (duurtraining)
- Je moet de hoogtemeters in de benen hebben (klimtraining)
- Met de juiste combinatie van kracht, stabiliteit en conditie zit je zonder problemen uren op de fiets op moeilijk terrein (hiit en core-training)
Bigger, Better & Epic
Het Marathon Plan
Verander je ritten van 40km in epische avonturen van 100+km.
Geen opofferingen, geen saai trainingsschema en geen tijdsdruk!
1 plan, 11 stappen, 1 episch doel.
Voor iedereen!
Duurtraining
Om een marathon tot een goed einde te brengen is het belangrijk veel kilometers aan één stuk te kunnen fietsen en gedurende lange tijd op je fiets te kunnen zitten.
Er is eigenlijk maar één manier om dit te trainen en dat is, je raadt het al, kilometers maken. Heb je een racefiets dan kan je dit volledig op de weg doen, dat gaat alvast ietsje sneller dan op de mountainbike.
Echter vind ik het zeker niet slechter om dit toch op de mountainbike te doen. Je kan dan hier en daar ter afwisseling enkele leuke gravelpaden of goed berijdbare offroad-paden in je routes steken.
Begin tijdig met duurtrainen zodat lange afstanden een gewoonte worden en je lichaam (en achterwerk) fysiek klaar is voor een lange dag in het zadel.
Klimtraining
De hoogtemeters zijn misschien nog wel belangrijker dan de afstand om in de benen te hebben. Niet iedereen rijdt graag bergop of is er even goed in. Daarom moet je zeker hoogtemeters trainen anders rijd je een marathon nooit uit.
Heb je weinig ervaring met klimmen lees dan zeker het artikel 7 tips om beter te klimmen. Je kan hiervoor ook weer zelf kiezen of je de hoogtemeters op de weg of deels in het bos maakt. Doe hiermee vooral wat je zelf wilt en probeer er in de mate van het mogelijke ook van te genieten.
Ook hier geldt weer dat hoe beter jij hiervoor traint hoe makkelijker en vlotter het op D-day zal gaan.
TIP: Ben je aan het trainen voor een marathonrit van 150 kilometer met 3500 hoogtemeters dan is het overigens niet noodzakelijk de volledige afstand te trainen.
Ik ga er altijd van uit dat de laatste x-aantal kilometers en klimmetjes van de marathon wel op karakter en adrenaline afgelegd kunnen worden. Train dus tot ongeveer 70 à 80% van de totale afstand en hoogtemeters, dat zal zeker voldoende zijn.
HIIT en Core-training
Met core-training kan je ervoor zorgen dat de spieren rondom je romp sterker worden. Je gaat er niet harder of sneller van fietsen maar je gaat wel stabieler op je fiets van kunnen zitten. Hierdoor ga jij een lange tocht langer volhouden zonder onderweg last te krijgen van allerlei ongemakken.
Veel core-oefeningen, zoals bijvoorbeeld de plank of bridge, vind je ook terug bij een high intensity interval training, oftewel HIIT. Hiit is de ideale afwisseling voor je fietstrainingen wanneer je eens wat minder tijd hebt of het weer roet in het eten gooit. Een interval training hoeft dus niet noodzakelijk op de fiets te gebeuren.
Train je bijvoorbeeld 3 à 4 keer per week dan is het aan te raden minstens één high intensity interval training te doen. Weet je niet goed waar te beginnen, dan is dit boek boordevol oefeningen en tips zeker iets voor jou.
Mentale weerbaarheid
Je fysiek staat bijna op punt. De afstand en de hoogtemeters zitten in je benen en je algemene conditie is beter dan ooit. Je bent er fysiek klaar voor! Niets kan je nu nog tegenhouden, toch?
Wat vaak vergeten wordt bij zulke uitdagingen en beproevingen is het mentale aspect. Hoe goed jouw fysieke conditie ook is, als je mentale conditie niet even goed op punt staat, haal je het gewoon niet.
Een stemmetje in je hoofd of een kleine tegenvaller midden in je voorbereiding kan een enorme negatieve invloed betekenen als jouw mentale weerbaarheid niet op punt staat. Gelukkig kan je dit trainen en ik raad het ook gewoon aan om dit te trainen.
Hoe beter jij, zowel mentaal als fysiek, voorbereid bent, hoe leuker de uiteindelijke marathontocht of uitdaging voor je gaat zijn. Je gaat tijd hebben om te genieten zowel voor, tijdens als na de prestatie.
Ik zelf aan de lijve kunnen ondervinden hoe belangrijk het mentale aspect is om gemotiveerd te blijven, je doelen te bereiken en je vooral je niet van slag te laten brengen als het eens even wat tegen zit.
Als jij ook jouw mentale weerbaarheid boost en op punt kan zetten dan kan niets je nog stoppen je doelen te bereiken!
Wil jij of heb jij al eens een marathon op de mountainbike gereden? Ik hoor het graag in een reactie onderaan de pagina.
