Vallen met de fiets: wat heb je nodig om ernstige blessures te voorkomen?

Gepubliceerd op:
Vallen met de fiets

Als mountainbikers maken we het onszelf sowieso een beetje lastig door te gaan fietsen waar het eigenlijk niet kan, en dan nog liefst zo hard mogelijk ook. Dat maakt het biken uitdagend en zorgt er bovendien voor dat je die heerlijke focus krijgt op waar je op dat moment mee bezig bent: “overleven op de fiets”.

Op topsnelheid neem je razendsnel beslissingen en heb je vaak niet eens de tijd om angst te voelen. En het mooie is dat dat heel vaak goed gaat…….maar niet altijd. Vallen met de fiets, het gaat je een keer gebeuren.

In dit artikel sommen we een aantal gevaren op die vallen met de fiets of mountainbike in de hand werken. Daarnaast benoemen we enkele punten waarmee je ervoor kunt zorgen dat het valgevaar wordt beperkt. 

Welke gevaren ten aanzien van valgevaar met de mountainbike zijn er zoal?

Valgevaar ligt helaas op veel plekken tijdens je route op de loer. Naarmate je ervaring als mountainbiker toeneemt, ga je die gevaren steeds beter herkennen en zul je er dikwijls zelfs onbewust op gaan anticiperen. Welke gevaren ten aanzien van vallen met de fiets zijn er zoal? We benoemen een aantal tricky situaties die nogal eens onderschat worden.

Vallen met de fiets als gevolg van los zand

Zeker in de warmere maanden van het jaar wordt zand in bossen en op de heide steeds muller. Je voorwiel zakt er dan dieper in weg en het wordt lastig om je stuur in bedwang te houden wanneer je er doorheen rijdt.

Kom je met snelheid ineens in mul zand terecht en ga je te abrupt anticiperen dan lig je al rap naast je fiets. Probeer je snelheid daarom enigszins vast te houden en rij in een lichte versnelling met een hoge cadans, dan snij je als een “mes door de boter”.

Lukt dat niet dan val je gelukkig meestal wel vrij zacht. 

Onderuit in de bocht door losse stenen, bladeren of takken

Naarmate de droogte toeneemt komen de keien op stenige offroad ondergronden steeds meer los aan de oppervlakte te liggen. Dat fietst niet prettig en zeker bij het nemen van scherpe bochten kun je de grip dan volledig verliezen omdat die steentjes de neiging hebben om te gaan rollen.

Rem dus goed af al voordat je instuurt en ga niet te diagonaal door de bocht. Vallen met je mountainbike als gevolg van losse, rollende stenen kan behoorlijk pijnlijk zijn.

In de herfstmaanden krijg je afgezien van losse stenen ook te maken met takken, bladeren en dennenappels op het pad. Rij er zoveel mogelijk recht overheen!

Opstaande randjes en hoog gras

Ook alweer zo’n typisch lente- en zomerfenomeen. Smalle paadjes raken door de vele mountainbikers in de lente en zomer langzaam uitgehold terwijl de graskanten door bloei juist hoger worden. Op die manier ontstaat spoorvorming. Rij je op snelheid tegen zo’n kantje aan dan lig je gegarandeerd meteen op je zij.

Soms zorgt ook hoge begroeiing aan de zijkanten van je pad voor een smallere rijweg en moet je opletten dat je pedalen of stuur niet “gegrepen” worden.

Hou snelheid en focus aandachtig, want ga je te langzaam dan wordt het alleen maar lastiger om je fiets goed recht te houden op dat smalle spoor. 

Vallen met je mountainbike op schuine paden

Zelfs wanneer je maar licht bergaf gaat ontwikkel je al gauw behoorlijk wat ‘speed’. In de breedte is de normale, geasfalteerde openbare rijweg over het algemeen goed vlak. Voor mountainbikepaden geldt dat dikwijls niet. Soms ligt de rechterkant van het pad meer dan 10 cm lager dan de linkerkant, zeker bij paden die zijn aangelegd op een talud (schuine grashelling).

Je rijdt dan automatisch ook op één kant van je wiel / band en dat werkt valgevaar door onderuit schuiven in de hand. Hou je fiets dus recht (haaks op het hellingvlak) en hou druk op het been aan de lagere zijde van het parcours.

Ingeremde (kom)bochten in afdalingen

Dat mountainbikeroutes onderhoud nodig hebben is vaak niet voor niets. Dat geldt onder andere voor mooi aangelegde kombochten die je op snelheid bergaf kunt nemen. Supertof is dat maar doordat er keer op keer geremd wordt door mountainbikers zullen zich steeds weer opnieuw hobbels voor en in de kombocht vormen.

Op snelheid verlies je daardoor snel je evenwicht of de grip op je rem en dan lig je zo naast die bocht. Wees op je hoede, kom iets uit je zadel om de schokken op te kunnen vangen met je benen en matig desnoods je snelheid.

Vallen met de fiets op bevroren of natte (onder)grond

In de wintermaanden is de grond juist hard en minder mul. Heeft het heel hard gevroren dan kan dat de grip van je banden beperken. Het profiel heeft namelijk niets om zich “aan vast te grijpen”. Toch leidt dat in de praktijk niet zo snel tot een val.

Waarschijnlijk zul je veel meer last hebben van bevroren plassen. Rij daar als het niet anders kan recht overheen en til je voorwiel even op. Ook opgevroren modder kan ervoor zorgen dat je fiets in een spoor gedwongen wordt in een richting waar jouw bovenlichaam nu net niet naartoe ging.

Zorg dan dat je niet te ver naar voren leunt met je bovenlichaam maar juist naar achteren om te kunnen corrigeren. 

Natte offroad zand-ondergronden zijn over het algemeen niet zo’n probleem voor mountainbikers. Kijk met name uit voor gladde (houten) bruggetjes en boomwortels en dergelijke. De oppervlakte van dergelijke ondergronden is zeer egaal en wordt door nattigheid en bij kou snel uiterst glad.

Soms verwacht je het niet maar blijkt het maken van een bocht gewoonweg niet mogelijk. Rij daarom altijd met je voorwiel recht vooruit zo’n obstakel op / over en stuur pas in om een bocht te maken wanneer je er helemaal overeen bent.

Op je bek door ongeduld

Je zonnebril uit je achterzak pakken en opzetten terwijl je helm de pootjes die je achter je oren wilt duwen blokkeert. Of een energiereepje pakken en die al fietsend proberen open te maken. Ondertussen draai je met je bovenlichaam waardoor je balans wordt verstoord en heb je nog maar 1 hand aan het stuur ook. Dat is vragen om ongelukken.

Wil je vallen in dergelijke situaties voorkomen stap dan even af en doe eerst wat je moet doen. Dit zijn namelijk bij uitstek situaties waarbij je in een onachtzaam moment zomaar over je stuur heen kunt vliegen. Helaas, we spreken uit ervaring hier bij mountainbikevibes.be.

Spierpijn na een val met je fiets

Wie valt met zijn mountainbike landt nogal eens op zijn dijbeen, knie, zij, schouderpartij of arm. Dit zijn allemaal plekken waar spieren zitten en tijdens de val zelf wil je die nog wel eens aanspannen ook terwijl je je schrap zet.

Door de impact met de grond ontstaat dan dikwijls een spierkneuzing die acute maar ook langdurige spierpijn geeft. Niet zelden is er sprake van een bloeduitstorting (blauwe plek) waardoor de spier ook wat kan opzwellen. Spierpijn na een val met je fiets is niet ongewoon.

Qua medische behandeling zou je daar liefst zo snel mogelijk een zak ijs op willen leggen om zwelling te voorkomen maar dat is dikwijls niet direct mogelijk. Door vrij snel door te gaan fietsen koelt de spier juist niet te veel af en kun je meestal nog wel thuis komen alwaar je de pijnlijke plek een warmtebehandeling kunt geven.

Gebruik een aantal dagen een warm kompres, een warmtepleister of neem een warm bad. Smeer de dagen na de val zalf zoals bijvoorbeeld tijgerbalsem.

Wil je zo snel mogelijk herstellen, ontlast dan de spieren die de valimpact hebben beleefd zodat ze tot rust kunnen komen. Het beste is helaas om na een flinke klapper een paar dagen niet te trainen.

Wat heb je nodig om ernstige blessures als gevolg van vallen met de fiets te voorkomen?

Ernstige blessures in verband met het maken van een val met je mountainbike kun je op diverse manieren voorkomen. Allereerst door te zorgen dat je niet valt. Gebeurt dat toch, zorg dan dat de valimpact wordt beperkt.

Vallen voorkomen

Valpreventie vergt allereerst dat je zadelhoogte en zithouding op de fiets goed is. Vanzelfsprekend zorg je er voorafgaand aan je rit voor dat je remblokken, of beter nog je remschijven in goede staat zijn.

Met name de kwaliteit van je voorvering bepaalt de mate van demping. Kies dus een voorvork van goede kwaliteit en stel hem correct af. Steile afdalingen kan je pas echt vlot, en zonder echt valgevaar, nemen wanneer je zadel niet in de weg zit. Een dropper post kan hiervoor de geschikte oplossing zijn.

Het type banden dat je het beste kunt kiezen hangt af van het parcours. Heb je in dit seizoen modderbanden nodig of juist niet. Lees alles over het juiste profiel voor en achter, over de optie van tubeless en over hoeveel bardruk er in je banden moet.

Het zal geen verrassing voor je zijn maar klikpedalen zorgen ervoor dat je meer controle houdt over je fiets.

Zorg er trouwens niet alleen voor dat je mountainbike in orde is maar ook dat jij als berijder dat bent. Rust jezelf daarom uit met goede handschoenen voor zomer en winter. Die zorgen voor grip en demping waardoor je handen minder schok- en rem-moe worden.

Een mountainbike bril biedt niet alleen bescherming tegen de zon maar werkt vaak ook contrast verhogend. Je ziet net wat scherper.

Kan het vanavond laat worden daar in het bos? Zorg er dan voor dat je geschikte fietsverlichting draagt. Niet alleen om mee gezien te worden maar vooral ook om zelf mee te kunnen kijken. En hou op met dat geklooi met je telefoon in de hand tijdens het rijden! Schaf een telefoonhouder voor de fiets aan en hou je handen aan het stuur.

De impact van vallen op de fiets beperken

Ga je dan toch onderuit dan is hét accessoire om ernstig letsel te voorkomen natuurlijk een helm. Kies hier de beste helm uit om mee te mountainbiken. Dat kan van levensbelang zijn net als de oogbescherming t.a.v. takken en zo die je bril tijdens de val biedt. 

Zoals gezegd heb je met klikpedalen meer controle maar val je daar eenmaal mee dan is het dikwijls moeilijk om je voet op tijd los te wrikken en dat werkt letsel juist in de hand. Maakt dat je angstig dan zijn platformpedalen wellicht toch geschikter voor jou.

En misschien is het in 2019 geïntroduceerde magnetische Magped Enduro veiligheidpedaal voor jou de ideale oplossing. Die gaan namelijk extra gemakkelijk los. 

Kom jij als een vaker in aanraking met de grond, dan kan je misschien ook een keertje nadenken over extra bescherming in de vorm van bijvoorbeeld kniebescherming, elleboogbeschermers of een body-harnas.

Nog wat mentale tips in verband met vallen van ervaringsdeskundigen

Ben je dan toch gevallen met je mountainbike, doet het pijn maar is alles nog heel en functioneert het nog? Probeer er dan ook even van te genieten. Je lichaam kan verbazingwekkend veel hebben en gaat direct compenseren, dat was in de oertijd ook al zo.

Verwonder je erover dat dat allemaal vanzelf gebeurt en wees trots op je ‘slagveldwonden’. Dan leidt het ook niet tot meer fietsangst want angst doet je twijfelen, verlangzaamt en vergroot in veel gevallen daardoor juist het valgevaar tijdens het mountainbiken.

Wij van mountainbikevibes.be adviseren je dan ook om zo snel mogelijk weer op de fiets te stappen na een val. Rij die moeilijke passage gewoon meteen nog een keer, dat is goed voor het vertrouwen. 

Conclusie

In dit artikel hebben we diverse valgevaren tijdens het mountainbiken benoemd. Er zijn legio situaties die je gemakkelijk over het hoofd ziet. Wellicht ben je je nu meer bewust van stenige ondergronden, opstaande randjes en hobbelige bochten en lukt het je om het gevaar sneller te herkennen.

Wees disciplinair en lig niet te rommelen met verkeerde zaken tijdens de rit. Je spieren krijgen een flinke optater tijdens een val. En langdurige spierpijn na een val met je fiets wil je liever voorkomen.

Om ervoor te zorgen dat je overeind blijft met je mountainbike zorg je voor een goede fietsuitrusting. Zithouding, remmen en bandenprofiel zijn onder andere elementair. Maar vergeet je handschoenen en je bril niet. Ga je toch onderuit, en dat zal een keer gebeuren, zorg er dan in elk geval voor dat je een goede helm draagt. Dat voorkomt narigheid.

Het is belangrijk ervoor te zorgen dat een val niet te veel psychische impact heeft. Word je bang dan ga je namelijk nog vaker onderuit. Zie daarom het heroïsche van je klapper in en rij dat lastige stukje meteen nog een keer.

You Can Do It!

Foto van auteur

AUTEUR

Roel is een allround sportieveling en beschikt inmiddels ook al over ruim 25 jaar mountainbike- en wielrenervaring op recreatief niveau. Hoewel geen klimmer ‘pur sang’, ziet hij in het bereiken van iedere bergtop de ultieme uitdaging, al dan niet met de fiets op de schouder. Vanuit de zuidelijke Nederlanden, zijn thuisbasis, maakt hij afgezien van de ontelbare Brabantse single-trackbossen, ook met regelmaat de vele heidegrindwegen aldaar onveilig. Met aandacht voor veiligheid, techniek en behoud van materiaal, gaat Roel er elke fietsrit voor 100% voor.

Plaats een reactie

cover e-book zonder zorgen de winter door

ontvang het GRATIS e-book: "Zonder zorgen de winter door"

Maak jezelf en je mountainbike winterproof. Met checklijst, zodat je zeker niets vergeet.

You have Successfully Subscribed!